Het Erasmus MC is ontwikkeld met het belang van de gebruikers, patiënten en personeel, voorop. Een veilige, comfortabele en gezonde omgeving was gedurende het ontwerpproces het leidende doel. Dit artikel maakt deel uit van een uitgebreide FMT Doc over het nieuwe Erasmus MC.
Het ontwerp werd gekenmerkt door een integrale aanpak, waarin alle disciplines intensief betrokken waren om de juiste oplossingen uit te denken aangaande energie, water, materiaalgebruik, duurzaamheid, binnenklimaat en beleving. Bouwfysica speelt bij deze thema’s natuurlijk een belangrijke factor, die richting geeft aan een groot aantal van deze aspecten.
De omgeving
Het Erasmus MC staat nagenoeg in het midden van Rotterdam, naast zowel het Museumpark als het Euromastpark en is gelegen aan drukke verkeeraders. Bovendien zijn de bestaande gebouwen van het Erasmus MC ook onderdeel van de “omgeving” van de nieuwbouw. Al vroeg in het ontwerpproces was de omgeving mede bepalend voor de gebouwvormen: windhinder, en bezonningsonderzoeken in het laboratorium van Peutz hebben vormgegeven aan de hoogten en locatie van de entrees. Met betrekking tot de luchtkwaliteit is met behulp van tracergassen beoordeeld of de uitstoot van de zuurkasten in het naastgelegen faculteitsgebouw geen problemen zal geven voor de gevels van de nieuwbouw met de te openen ramen. Ook de aanvliegroute van de traumahelikopter is van alle kanten bekeken, zowel windtechnisch als met betrekking tot het zoveel mogelijk beperken van geluidhinder.
In het kader van healing environment is het altijd een uitgangspunt geweest dat de bedkamers zicht hebben op groen. Door in groene daken te voorzien, kon het groene uitzicht ook gerealiseerd worden voor de richtingen die niet uitkijken op een van de genoemde parken.
Maar ook in omgekeerde richting: het realiseren van een dergelijk groot gebouw op korte afstand van een ziekenhuis in gebruik, stelt randvoorwaarden tijdens het bouwproces. Zo zijn tijdens de bouwfase de trillingen van het heien berekend en gemonitord om hinder in de omliggende gebouwen te beperken tot aanvaardbare waarden.
Beleving
Gezien de enorme omvang van het medisch centrum en de continue stroom van bezoekers, is een heldere oriëntatie en eenduidige routing een zeer belangrijk uitgangspunt bij het gebouwontwerp. De architect heeft dit opgelost door het realiseren van verschillende bouwdelen die worden gescheiden door atria, waardoor meer daglicht tot de bouwdelen kan doordringen en bezoekers zich beter kunnen oriënteren. De bouwdelen worden ontsloten door een glasoverdekte “straat” (de Passage) op de eerste verdieping die langs de buitenkant van deze bouwdelen is gesitueerd.
Gebruik
Meer dan 20.000 mensen maken dagelijks gebruik van de boulevards, lanen en pleinen binnen het nieuwe Erasmus MC. Niet alleen patiënten, bezoekers en medewerkers, maar ook buurtbewoners die het Erasmus doorkruisen om sneller hun plaats van bestemming te bereiken. Of buurtbewoners die in een van de winkels hun boodschappen doen. De binnenstraten in het Erasmus MC zijn dan ook meer dan “verkeersaders” om de diverse locaties in het grootste universitaire ziekenhuis van Nederland te bereiken; het zijn grootstedelijke boulevards, lanen en pleinen met veel groenvoorzieningen, veel daglicht en een uitstekende akoestiek die op natuurlijke wijze deel uit maken van de stad Rotterdam. De reden dat we deze fraaie binnenstraten bezochten zijn de terrazzovloeren; gemaakt door Eterno Minerals of the World.
Duurzaam Bouwen:
Het nieuwe Erasmus MC is zo duurzaam mogelijk gebouwd; denk hierbij aan het bouwmateriaal, bouwmethoden, energieverbruik etc. De terrazzovloeren van Eterno passen perfect in dit streven naar duurzaam bouwen. Veel bedrijven die terrazzovloeren produceren voegen aan het materiaal chemische stoffen toe. Dat gebeurt niet bij Eterno. Bij eventuele verwijdering van de vloer is deze dan ook volledig recyclebaar en is het restmateriaal opnieuw te gebruiken voor bijvoorbeeld betonmortel. Hoewel de productie van cement een relatief hoge CO2-emissie kent, valt dat nadeel weg als je dat afzet tegen de lange levensduur. Maar ook de moderne productietechnieken van Eterno dragen bij aan een verdere CO2-reductie. Hoogeveen: ‘Wij maken gebruik van een innovatieve mengunit waardoor we een cementreductie van 20 procent realiseren. Door deze mengunit reduceren we de uitstoot van CO2/m3 met 39 procent. Daarnaast is het Noorse graniet dat we in de vloeren van het Erasmus hebben verwerkt door een uniek winningsproces volledig CO2-neutraal.’
indrukwekkende refentieprojecten. ‘Er worden ook expoxygebonden terrazzovloeren gemaakt. De uitstraling van deze vloeren is plastic. Men loopt bij deze vloeren niet over steen, maar over een laklaag die meer onderhoud vereist. De vloeren van Eterno hebben dat onderhoud niet nodig omdat ze volledig van steen zijn. Door de jaren heen wordt terrazzo door het intensieve gebruik voortdurend gepolijst waardoor het een steeds mooiere uitstraling krijgt’, aldus Cor Hoogeveen die als betontechnoloog zo’n tien jaar geleden besloot om een bedrijf te starten dat zich specialiseert in terrazzo. Inmiddels staan diverse indrukwekkende referentieprojecten zoals het hoofdkantoor van de Rabobank en de zogenoemde JuBi-torens (het grootste rijksgebouw van Nederland) op de website van Eterno. Binnenkort hoopt Eterno te starten met de vloeren van een nieuw metrostation in Qatar. Er waren wereldwijd drie bedrijven uitgenodigd.
Tekst: Martijn Vercammen (Peutz)
Bron: FMT Gezondheidszorg
Lees volledige artikel in: FMT10-2017
